ABD’li biyoteknoloji şirketi Moderna, mRNA teknolojisinin patentinin kendisine ilişkin olduğunu sav etti. Alman biyoteknoloji şirketi BioNTech ile ABD merkezli ilaç şirketi Pfizer’a patent ihlali savında bulunarak dava açan Moderna, Pfizer-BioNTech’in, Moderna’nın 2010 ve 2016 yılları ortasında patentini aldığı mRNA teknolojisini, Covid-19 aşısının geliştirilmesi sırasında kopyaladıklarını sav etti.
“PFİZER VE BİONTECH, MODERNA’NIN MÜSAADESİ OLMADAN BU TEKNOLOJİYİ KOPYALADI”
Moderna tarafından yapılan açıklamada, “Moderna, Pfizer ve BioNTech’in geliştirdiği Covid-19 aşısı Comirnaty’nin, Moderna’nın 2010 ve 2016 yılları ortasında bulduğu mRNA teknolojisini kapsayan patentlerini ihlal ettiğine inanıyor. Bu çığır açan teknoloji mRNA, Moderna’nın kendi Covid-19 aşısı Spikevax’ın geliştirilmesi için kritik ehemmiyete sahipti. Pfizer ve BioNTech, Comirnaty aşısını yapmak için Moderna’nın müsaadesi olmadan bu teknolojiyi kopyaladı. Birinci olarak, Pfizer ve BioNTech, Moderna’nın yenilikçi yolundan farklı seçenekleri içeren 4 aşı adayını klinik testlere dahil etti. Lakin sonunda Moderna’nın Spikevax aşısındaki birebir mRNA kimyasal modifikasyonuna sahip bir aşı ile ilerlemeye karar verdiler. Ayrıyeten, tekrar birçok farklı seçeneğe sahip olmalarına karşın, Pfizer ve BioNTech, Orta Doğu Teneffüs Sendromu’na (MERS) neden olan Covid-19 için, Moderna’nın tam uzunlukta spike proteini kodlama yaklaşımını da kopyaladı” dendi.
“PFİZER VE BİONTECH’İN MODERNA’NIN BULUŞLARINI MÜSAADESİZ KULLANIYOR”
Moderna, ABD’nin Massachusetts eyaletindeki Bölge Mahkemesi’nde ve Almanya’daki Düsseldorf Bölge Mahkemesi’nde fiyat belirtmeden tazminat davası açıldığını söyledi. Moderna CEO’su Stephane Bancel yaptığı açıklamada, “Bu davaları, öncülüğünü yaptığımız, geliştirmeye milyarlarca dolar yatırım yaptığımız ve Covid-19 pandemisinden on yıllar evvel patentini aldığımız yenilikçi mRNA teknoloji platformunu korumak için açıyoruz” dedi. Moderna Hukuk Yöneticisi Shannon Thyme Klinger ise, “Pfizer ve BioNTech’in Moderna’nın buluşlarını yasa dışı bir biçimde kopyaladığını ve bunları müsaadesiz kullanmaya devam ettiklerini düşünüyoruz. Moderna, fakir ülkeler dışında, Pfizer ve BioNTech’in Moderna’nın patentli teknolojilerini kullanmaya devam etmesini telafi etmesini bekliyor” biçiminde konuştu.
TAZMİNAT TALEP ETMEYECEĞİNİ SÖYLEMİŞTİ
Salgının başlarında adil global erişim taahhüdüyle dengeli olarak Moderna, bilhassa düşük ve orta gelirli ülkeler için diğer firmaların kendi Covid-19 aşılarını geliştirmelerine yardımcı olmak için Covid-19 patentlerini uygulamayacağını söylemişti. Lakin Mart 2022’de Moderna, Pfizer ve BioNTech üzere şirketlerin fikri mülkiyet haklarına hürmet duymasını beklediğini belirtmişti. Öte yandan firma, 8 Mart 2022’den evvelki rastgele bir faaliyet için tazminat talep etmeyeceğini söyleyerek, “Bu hayat kurtaran aşılara daima erişimin sağlanması gerektiğinin farkında olan Moderna, Biontech ve Pfizer’in Comirnaty aşısını piyasadan kaldırmayı düşünmüyor ve gelecekteki satışını önlemek için bir önlem talebinde de bulunmuyor. Ayrıyeten Moderna, Pfizer’in gelişmekte olan ülkelere yaptığı satışlarla ilgili tazminat talep etmemektedir. Moderna’nın patent taahhüdüne uygun olarak şirket, 8 Mart 2022’den evvel gerçekleşen faaliyetler için de tazminat talep etmemektedir” demişti.
BAŞKA ŞİRKETLER DE DAVA AÇMIŞTI
ABD Besin ve İlaç Dairesi (FDA), Covid-19 aşısı için evvel Aralık 2020’de Pfizer-BioNTech’e, bir hafta sonra ise Moderna’ya acil kullanım müsaadesi vermişti. Öte yandan, Pfizer ve BioNTech iştirakinin patentleri ihlal ettiğini söyleyen CureVac şirketi de Temmuz ayında Almanya’da BioNTech’e dava açmıştı. BioNTech hususla ilgili olarak, çalışmalarının özgün olduğunu belirten bir açıklama yapmıştı.