Karbonhidratlar Nelerde Bulunur?
Karbonhidrat içeren besinler arasında unlu mamuller, patates, baklagiller, muz, şekerler, tatlı, elma gibi karbonhidrat bakımından zengin yiyeceklerdir. İşlenmemiş doğal karbonhidrat zengini olan kepekli doğal un ile yapılmış ekmekler, taze sebze ve meyveler, beyaz un ile yapılmış hamur işleri, işlenmiş beyaz şeker, patates cipsi gibi besinlere göre daha sağlıklıdır. İçinde karbonhidrat bulunan gıdalar, tahıllar, ekmek, kurubaklagiller, meyveler, süt, sebzeler, şeker ve şekerli besinlerdir. Kısacası tüm et ve yağ harici besinlerin içinde karbonhidrat bulunur. Sağlıklı karbonhidratlar ise,
- Rafine olmayan kepek unu
- Meyve ve sebzeler (meyve ve sebze suları)
- Arpa
- Kepekli makarna
- Yulaf ezmesi
- Kepekli
- Hububat içeren gıda maddeleri
- Esmer pirinç
Karbonhidratın Faydaları Nelerdir?
- Vücudun ısısını düzenler ve vücudun enerji gereksinimini karşılamaya yardımcı olur.
- Glikoz, beyin ve sinir sisteminin en temel kaynağıdır.
- Su ve elektrolit dengesini sağlamaya yardımcı olur.
- Süt ve süt ürünlerinin içinde bulunan laktoz, bağırsaklarda kalsiyum emilimini önemli ölçüde hızlandırır.
- Polisakkarit olan posa, bağırsak hareketleri ile beraber basit şekerlerin emilimini önemli ölçüde dengeler. Posa, kolesterolün geri emilimini engelleyen ya da geciktirerek, kandaki kolesterol seviyesinin dengelenmesini sağlar.
Karbonhidratın Zararları
Fazla miktarda karbonhidrat tüketmek, kan şekeri, kan basıncı, kötü kolesterol ve trigliserit seviyelerinin gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Diyet uzmanları, günlük kalori alımınızın %45-65’inin karbonhidratlar ile sağlamasını öneriyor. Gereğinden fazla karbonhidrat tüketimi, obezite riskini önemli ölçüde arttırır. Enerji sağlayan besinlerin gereğinden fazla tüketilmesi durumunda fazla tüketilen miktar, yağa çevrilerek vücutta depolanır. Bunun sonucunda da fazla kilolar ortaya çıkar. Pek çok ciddi hastalık karbonhidratların bilinçsiz ve aşırı tüketiminden kaynaklanır.
Karbonhidrat Tüketmezsek Ne Olur?
Karbonhidrat, düzenli ve sağlıklı bir beslenme planı için tüketmeniz gereken besinler arasında yer alır. Dengeli ve sağlıklı bir beslenme için vücudun ihtiyacı olan enerjiyi verecek karbonhidratları almamak, vücutta çok sayıda olumsuz duruma yol açabilir. Özellikle de B vitamini, bir takım amino asitler ile birlikte lif tüketiminin eksikliği önemli ölçüde etkisini gösterir. Bu durumdan kişilerin ruh sağlığı da önemli ölçüde etkilenir.
Karbonhidrat tüketmeyen kişilerde psikolojik ve fizyolojik olarak pek çok istenmeyen sonuç ortaya çıkabilmektedir. bunların başında ise, sinir sisteminde bozukluk, yorgunluk, halsizlik, çeşitli sindirim sistemi hastalıkları ve unutkanlık gibi vücudun çok farklı sistemlerini etkileyen olumsuz çok sayıda etki görülebilir. Uzmanlar, özellikle de lif eksikliğinin kanser ve kalp hastalıklarına yakalanma riskini önemli ölçüde arttırdığı söyleniyor. Bu nedenle karbonhidrat içeren besinlerin düzenli ve yeterli olarak tüketilmesi gerekir. Her besinde olduğu gibi karbonhidratın da aşırı tüketiminden kaçınmanız gerekir.
Karbonhidratların Özellikleri
- Hidrojen, karbon ve oksijen atomlarından oluşur.
- Karbonhidrat, daha çok fotosentez sırasında üretilir.
- Dört ana biyomolekül sınıfında yer alır. Bunlar ise, proteinler, karbonhidratlar, nükleotitler, lipitlerdir.
- Genetik bilgi içeren nükleik asitlerin yapısında karbonhidratlar bulunur.
- Yağların ve proteinlerin sentezinin başlangıcı, hücre duvarlarının en temel bileşenleri arasında yer alır.
- Kan gruplarının oluşumuna etki ederler.
- 1 gram karbonhidrat yaklaşık 4 kilo kalori içe karşılık gelir.
- Nöronlar yağ yakamadığı için beyin karbonhidratlara ihtiyaç duyar.