Ukrayna savaşının başlaması ile yıllardır sürdürdüğü ‘tarafsızlık’ siyasetinden vazgeçerek NATO’ya başvuran İsveç’in ittifaka muhtemel iştiraki büyük ölçüde memnuniyetle karşılandı lakin Stokholm şimdilerde büyük bir problemle karşı karşıya.
ÜLKEDEKİ SAVAŞ PİLOTLARININ YARISI İSTİFA EDEBİLİR
İsveç, Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu 30 ülkenin yer aldığı birliğe katılmaya hazırlanırken, İsveç Silahlı Kuvvetleri’nin tecrübeli savaş pilotları da bir bir işi bırakmaya başladı.
İsveç ve Finlandiya NATO’ya resmi başvurusunu Mayıs ayında yaptı
Ülkenin resmi ulusal kanalı SVT, önümüzdeki sonbaharda İsveç Silahlı Kuvvetleri’nin savaş pilotlarının yaklaşık yarısının müsaadeye çıkabileceğini ya da büsbütün istifa edebileceğini duyurdu.
SORUN: EMEKLİLİK SİSTEMİ
Pilotları temsil eden sendikaya nazaran istifa kararlarının gerisindeki en büyük sorun, emeklilik sistemindeki değişiklikler.
İsveç’te pilotlar 55 yaşında emekli olabiliyorlardı lakin birkaç yıl evvel 1988 ve sonrasında doğanlar için emeklilik yaşı tazminatsız olarak 67’ye yükseltildi. Karar pilotlar ortasında reaksiyon ile karşılandı.
LİDERLER BİLE SORUNU KABUL EDİYOR! “BİR GECEDE HEPSİNİN EMEKLİLİK YAŞI YÜKSELDİ”
Pilotlar kendilerini ihanete uğramış hissederken, İsveçli önderler bile bir sorun olduğunu kabul ediyor. İsveç Hava Kuvvetleri Kumandanı Tümgeneral Carl-Johan Edström hususa ait açıklamasında, “Bir gecede hepsinin emeklilik yaşı yükseldi. Birtakım pilotların müsaade müracaatları yeni emeklilik kontratıyla neredeyse yüzde yüz temaslı.” dedi.
“BU BUZDAĞININ YALNIZCA GÖRÜNEN KISMI”
Kendisi de eski İsveç ordusu subayı olan, Avrupa Siyaset Tahlili Merkezi’nden araştırmacı olan Jan Kallberg, pilotların istifalarının ardında diğer nedenler de olabileceğini vurguladı ve şunları söyledi;
“Sanırım bu durum uzun müddettir devam ediyor. Bence bu buzdağının yalnızca görünen kısmı. Pilotlar çok uzun müddettir kendilerine makûs davranıldığını düşünüyor”
İsveç Silahlı Kuvvetleri’nin paylaştığı bir fotoğraf/ ABD ile ortak uçuş tatbikatı
İKİ BÜYÜK SORUN DAHA
Ülkedeki öteki bir sorun da tecrübeli pilotlara aç ve yüksek maaşlar ödemeye istekli ticari havayolları. Orduda sivil dala nazaran maaşların düşük olması pilotları istifaya yönlendiriyor.
Diğer taraftan kimi ülkelerin tersine konut yardımı almayan İsveçli pilotlar, ülkelerinin NATO’ya katılması ile bir arada açılan yeni üslere gönderildiklerinde yeni konaklama için yüksek fiyatlar ödemek zorunda kalabilir.
NATO’DA ENDİŞELER
Çevrimiçi gazete Insider, İsveç’teki bu durumun NATO önderlerini en çok endişelendiren husus olduğunu belirtti ve pilot ezası çeken İsveç’in NATO’ya katkısının ne olacağını sorguladı.
Araştırmacı Kallberg ise İsveç’in NATO’ya asıl katkısının savaş uçakları değil, coğrafik pozisyon olduğunu savunarak, “NATO İsveç’teki birçok hava limanında faaliyet gösterebilecek bu da birliğe operasyonel derinlik sağlayacak” dedi.